Συχνές Παθήσεις

Η Κατάθλιψη είναι μία ψυχική κατάσταση που διαφέρει από την φυσιολογική θλίψη που όλοι μας βιώνουμε κάποιες στιγμές στη ζωή μας. Ως διαταραχή χαρακτηρίζεται από διαφορετικά συμπτώματα που έχουν διάρκεια τουλάχιστον δύο εβδομάδων. Τα συμπτώματα της κατάθλιψης σχετίζονται αρχικά με τη συναισθηματική κατάσταση του ανθρώπου ο οποίος μπορεί να βιώνει έντονη θλίψη, ενοχή, απογοήτευση, ντροπή, απελπισία, απόγνωση, θυμό ή άγχος. Από την άλλη όμως είναι πιθανό ένας άνθρωπος που πάσχει από κατάθλιψη να χαρακτηρίζεται από απάθεια. Σε γνωστικό επίπεδο μπορεί να επηρεαστεί η μνήμη, η συγκέντρωση, η δυνατότητα λήψης αποφάσεων, ενώ οι σκέψεις είναι συνήθως αρνητικές και απαισιόδοξες και αφορούν, πραγματικές ή μη ανεπάρκειες του ατόμου, ένα αίσθημα μειωμένης αυτο-αξίας. Αντίστοιχα η συμπεριφορά που παρατηρείται χαρακτηρίζεται από μία γενικευμένη απόσυρση από διάφορες δραστηριότητες ακόμα και από ευχάριστες (ανηδονία). Τέλος υπάρχουν και τα σωματικά συμπτώματα που σχετίζονται με την όρεξη τον ύπνο, τη σεξουαλική διάθεση, την κόπωση, τον σωματικό πόνο και διάφορες γαστρεντερικές διαταραχές.

Η Διπολική διαταραχή είναι αυτό που πριν από μερικά χρόνια το αποκαλούσαμε μανιοκατάθλιψη, και επηρεάζει τόσο τη συμπεριφορά όσο και τη διάθεση του ατόμου. Όπως υποδηλώνεται και από την ίδια την ονομασία, η διαταραχή εκδηλώνεται σε δύο φάσεις. Η πρώτη φάση είναι αυτή της μανίας όπου το άτομο εμφανίζει κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια της ημέρας για επτά τουλάχιστον ημέρες έντονα ευφορικά ή δυσφορικά συναισθήματα. Πιο συγκεκριμένα το άτομο σε μανιακή φάση μπορεί έχει μειωμένη ανάγκη για ύπνο, ακατάπαυστη ροή ομιλίας, ιδέες μεγαλείου ή καταδίωξης, διάσπαση προσοχής, υπερένταση και άρση αναστολών. Σε επίπεδο συμπεριφοράς μπορεί να παρατηρηθεί έντονη σπατάλη χρημάτων, παρορμητικότητα, επιθετικότητα και αχαλίνωτη σεξουαλικότητα. Η δεύτερη φάση είναι αυτή της κατάθλιψης η οποία χαρακτηρίζεται από τα συμπτώματα της μείζονος κατάθλιψης με πιο σοβαρό αυτό της αυτοκτονικότητας.

Η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή έχει ως βασικό χαρακτηριστικό την υπερβολική ανησυχία. Προκαλείται από μία γνωστική διεργασία αποτελούμενη από ανεξέλεγκτες σκέψεις και σενάρια πιθανών καταστάσεων που ερμηνεύονται ως απειλητικά. Τα συμπτώματα της Γ.Α.Δ. είναι η δυσκολία συγκέντρωσης, η κόπωση, η νευρικότητα, η ευερεθιστότητα, το μυϊκό σφίξιμο αλλά και οι διαταραχές ύπνου.

Η Διαταραχή Πανικού έχει ως βασικό σύμπτωμα τα επεισόδια (κρίσεις) πανικού, κύριο χαρακτηριστικό των οποίων είναι το αιφνίδιο βίωμα κατακλυσμιαίου άγχους και πανικού που συνδυάζεται ταυτόχρονα με έντονα σωματικά συμπτώματα, όπως ενδεικτικά το αίσθημα πνιγμού, η ταχυπαλμία, η ζάλη, ο πόνος στο στήθος κ.α. Το άτομο που βιώνει μία κρίση πανικού κυριεύεται από ένα αίσθημα ότι θα πεθάνει ή θα τρελαθεί, ενώ πολλές φορές ερμηνεύει τα σωματικά συμπτώματα ως κάποια καρδιολογική πάθηση π.χ. έμφραγμα. Η κρίση πανικού έχει πολλά κοινά συμπτώματα με την κρίση άγχους με βασικές διαφορές τον αιφνίδιο χαρακτήρα και την διάρκεια (μερικά λεπτά) της κρίσης πανικού.

Η Διαταραχή Μετατραυατικού Στρες μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα που έχουν βιώσει κάποια φυσική καταστροφή, πόλεμο, σεξουαλική κακοποίηση, τρομοκρατική επίθεση, ομηρία ή γενικά οποιαδήποτε κατάσταση αφορά πραγματικό ή επαπειλούμενο θάνατο ή σοβαρή απειλή της σωματικής ακεραιότητας του ίδιου του ατόμου ή κάποιου άλλου. Ενώ πολλοί από εμάς κάποια στιγμή στη ζωή μας θα βιώσουμε μία ψυχοπιεστική / τραυματική κατάσταση όπως ο θάνατος ενός κοντινού προσώπου, μία σοβαρή ασθένεια κ.α., οι περισσότεροι θα επανέλθουμε μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα στην κανονικότητα της καθημερινότητας μας. Υπάρχει όμως ένα ποσοστό ανθρώπων που θα συνεχίσουν να εμφανίζουν μία σειρά συμπτωμάτων ακόμα και χρόνια μετά την τραυματική εμπειρία.

Η Αγοραφοβία είναι μία ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπερβολικό άγχος το οποίο έχει να κάνει με τη δυσκολία του ατόμου να ”ξεφύγει” από ένα μέρος ή μία κατάσταση ή να λάβει βοήθεια. Η παρουσία μεγάλου πλήθους ατόμων στον ίδιο χώρο με αυτό το άτομο, του δημιουργεί ένα συναίσθημα ασφυξίας και εγκλωβισμού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της κοινωνικής ή επαγγελματικής λειτουργικότητας του ατόμου που παρουσιάζει συμπεριφορές αποφυγής σε μία προσπάθεια να προστατεύσει τον εαυτό του από το έντονο άγχος ή από μία ενδεχόμενη κρίση πανικού.

Η Κοινωνική Φοβία αφορά το βίωμα του έντονου άγχους που παρουσιάζεται στις διαπροσωπικές επαφές. Η έναρξη μίας συζήτησης, η βλεμματική επαφή, η συνάντηση με άτομα κύρους και έκθεση μπροστά σε τρίτους όπως η ομιλία σε κοινό, η συμμετοχή σε εξετάσεις ή τελετές αποτελούν κάποιες από τις συνθήκες που πυροδοτούν στο άτομο το έντονο αυτό συναίσθημα.

Οι Φοβίες αφορούν τον παράλογο ή υπερβολικό φόβο που βιώνει ένας άνθρωπος κατά την έκθεσή του στο φοβικό ερέθισμα που μπορεί να σχετίζεται με μία κατάσταση π.χ. ύψος, με κάποιο ζώο (αράχνες, φίδια κ.α.), με περιβαλλοντικά φαινόμενα όπως αστραπές ή πυρκαγιές, αλλά και με πολλές άλλες ειδικές φοβίες.

Η Ψυχογενής Βουλιμία διακρίνεται σε δύο χαρακτηριστικές καταστάσεις που έχουν διάρκεια για τουλάχιστον τρείς μήνες. Η πρώτη είναι τα υπερφαγικά επεισόδια όπου το άτομο καταναλώνει σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα έως δύο ωρών πολλή μεγάλη ποσότητα φαγητού (μεγαλύτερη του μέσου ανθρώπου), μέσα στα επεισόδια αυτά το άτομο χάνει την αίσθηση ελέγχου της τροφής που καταναλώνει. Η δεύτερη αφορά συμπεριφορές ανατροπής των υπερφαγικών επεισοδίων όπως η πρόκληση εμετού, η λήψη καθαρτικών, η νηστεία ή η υπερβολική άσκηση.

Η Ψυχογενής Ανορεξία ή αλλιώς Νευρική Ανορεξία χαρακτηρίζεται από την περιορισμένη πρόσληψη τροφής που έχει ως αποτέλεσμα την σημαντική απώλεια σωματικού βάρους κάτω του φυσιολογικού σε συνδυασμό με έντονο φόβο αύξησής του.

Η Διαταραχή Επεισοδιακής Υπερφαγίας αφορά επανειλημμένα επεισόδια υπερκατανάλωσης φαγητού που η συχνότητά τους είναι τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα για διάστημα τουλάχιστον τριών μηνών. Κατά τη διάρκεια αυτών των επεισοδίων το άτομο καταναλώνει μεγάλη ποσότητα τροφής σε λιγότερο από δύο ώρες και δεν έχει έλεγχο της ποσότητας εμφανίζοντας αδυναμία διακοπής.

Η πιο συχνά απαντώμενη διαταραχή αυτής της κατηγορίας είναι η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (OCD). Χαρακτηριστικό της αποτελούν οι ιδεοληψίες. Αυτές είναι επίμονες και επαναλαμβανόμενες ανεπιθύμητες σκέψεις που προκαλούν στο άτομο έντονο άγχος και οδηγούν το σε καταναγκαστικές συμπεριφορές. Οι πιο συχνές καταναγκαστικές συμπεριφορές είναι αυτές του ελέγχου 28,8%, της καθαριότητας 26,5% και της επανάληψης πράξεων 11,1% . National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE)

Τα κύρια συμπτώματα των ψυχωτικών διαταραχών ή αλλιώς ψυχώσεων είναι οι ψευδαισθήσεις και το παραλήρημα. Οι παραληρηματικές ιδέες μπορεί να γίνουν εμμονές και αφορούν συνήθως ιδέες καταδίωξης, συνομωσίας, μεγαλομανίας κ.α. Ενώ οι ψευδαισθήσεις μπορεί να είναι οπτικές, ακουστικές, γευστικές, οσφρητικές και απτικές.

Οι διαταραχές προσωπικότητας ξεκινούν συνήθως κατά την ενήλικη ζωή του ανθρώπου. Ορίζεται ως ένα δυσπροσαρμοστικό, μακροχρόνιο και σταθερό πρότυπο συμπεριφοράς και σκέψης. Επηρεάζουν τις διαπροσωπικές σχέσεις, τις αντιλήψεις, την εικόνα του εαυτού, τον έλεγχο των παρορμήσεων, αλλά και την ένταση και διακύμανση των συναισθημάτων που βιώνει το άτομο.

Ο εθισμός μπορεί να αφορά τόσο μία ουσία, νόμιμη ή παράνομη όπως η νικοτίνη, το αλκοόλ, η ηρωίνη, η καφεΐνη, η κάνναβη κ.α. όσο και μία συμπεριφορά όπως ο τζόγος, η υπερφαγία, το διαδίκτυο, οι διαπροσωπικές σχέσεις κ.α., ανεξάρτητα με τη βλάβη που προκαλεί στο ίδιο το άτομο ή και σε κάποιον άλλο. Ο εθισμός όμως τόσο σωματική όσο και ψυχολογική διάσταση, με τη δεύτερη να είναι πιο δύσκολη στη διαχείρισή της.