Πολλοί άνθρωποι φτάνουμε σε ένα σημείο – συχνά στα τέλη της δεκαετίας των είκοσι ή στις αρχές των τριάντα μας αλλά όχι αποκλειστικά, όπου κοιτάμε γύρω μας και συνειδητοποιούμε πως η φλόγα που κάποτε μας κινούσε έχει αρχίσει να σβήνει. Είναι μια ανησυχητική και μπερδευτική αίσθηση. Θυμόμαστε την περίοδο που νιώθαμε αποφασισμένοι και γεμάτοι κατεύθυνση στη ζωή μας, τότε που οι στόχοι ήταν ξεκάθαροι και τους κυνηγούσαμε χωρίς δεύτερες σκέψεις: μαθήματα, πτυχία, δουλειές, εξετάσεις και σχέσεις σχημάτιζαν ένα πεδίο εξερεύνησης κι επίτευξης που διαρκώς ανανεωνόταν. Τώρα όμως, μετά την λήξη κάποιων μεγάλων κύκλων, παρότι μπορεί να έχουμε μια καλή δουλειά, μια σταθερή ρουτίνα και σχέσεις που λειτουργούν αρκετά ομαλά, κάτι μέσα μας ενδέχεται να μοιάζει άδειο. Το πάθος που κάποτε ήταν αυτονόητο μοιάζει να έχει απομακρυνθεί και μια έντονη σκέψη αρχίζει να μας απασχολεί: «Αυτό ήταν όλο; Τώρα που τυπικά «πέτυχα όσα ήθελα», γιατί δε νιώθω την ευτυχία που περίμενα ότι θα νιώσω;»

Αυτό το συναίσθημα είναι πολύ πιο συνηθισμένο απ’ όσο νομίζουμε… και όχι, δεν σημαίνει ότι αποτύχαμε. Συχνά, απλώς αντικατοπτρίζει μια φυσική αλλαγή: η πηγή της κινητοποίησής μας μετακινείται. Όταν είμαστε νέοι, αντλούμε ενέργεια κυρίως από το εξωτερικό περιβάλλον: από τους γονείς, τους δασκάλους, τα πτυχία, τις ευκαιρίες που μας δίνονται. Ο κόσμος μάς προσφέρει μια έτοιμη δομή και εμείς απλώς την ακολουθούμε. Δεν χρειάζεται να έχουμε σαφή εσωτερική κατεύθυνση· η εξωτερική είναι αρκετή για να κινούμαστε. Παρόλα αυτά, κάποια στιγμή, η εξωτερική κατεύθυνση συνήθως παύει να αρκεί. Βλέπουμε καθαρά που μας οδηγεί και ίσως δεν ικανοποιούμαστε. Και τότε, εκεί που κάποτε υπήρχε ένας στρωμένος δρόμος, μένει ένα περίεργο κενό. Πολλοί άνθρωποι το εκλαμβάνουν ως αδυναμία χαρακτήρα ή ελάττωμά τους  ενώ στην πραγματικότητα, είναι ένα κάλεσμα να βρούμε μια νέα και γνησιότερη πηγή κινητοποίησης – αυτή τη φορά μέσα μας. Η διαδικασία του επαναπροσδιορισμού περιλαμβάνει πιθανώς την επανασύνδεση με κομμάτια του εαυτού μας που είχαν περάσει σε δεύτερη μοίρα ή δεν διερευνήθηκαν ποτέ επαρκώς. Αυτή η επανασύνδεση δεν έρχεται μέσα από περισσότερη πίεση ή νέες “τεχνικές παραγωγικότητας”. Έρχεται μέσα από την ανακάλυψη του εαυτού μας σε συνθήκες ηρεμίας και ενδοσκόπησης, είναι ένα ταξίδι προς τα μέσα. 

Χρειάζεται εξερεύνηση, πειραματισμό, δοκιμή διαφορετικών δρόμων αλλά και μια απόφαση: να δεσμευτούμε σε κάτι που έχει πραγματικά νόημα για εμάς. Κάποιοι μένουν παγιδευμένοι σε ατελείωτη εξερεύνηση, φοβούμενοι να κλείσουν πόρτες. Άλλοι δεσμεύονται πολύ νωρίς σε κάτι που δεν εξέτασαν ποτέ πραγματικά. Και στις δύο περιπτώσεις, η εσωτερική φλόγα σιγά-σιγά σβήνει διότι το οξυγόνο της είναι ο φόβος. Όταν όμως εξερευνούμε με ειλικρίνεια, επιλέγουμε συνειδητά και είμαστε διατεθειμένοι να επαναπροσδιορίζουμε, τότε η ταυτότητά μας αρχίζει να σταθεροποιείται και η κινητοποίηση επιστρέφει με φυσικό τρόπο, αναβλύζει από μέσα μας. Η ψυχολογική έρευνα δείχνει ότι η εσωτερική κινητοποίηση ανθίζει όταν στηρίζεται σε τρεις βασικούς άξονες: την αυτονομία μας, μια αίσθηση επάρκειας και ικανότητας και την σύναψη αυθεντικών σχέσεων με τους άλλους. Αυτόνομοι γινόμαστε τη στιγμή που αρχίζουμε να αποφασίζουμε για τον εαυτό μας, όχι γιατί κάτι είναι «σωστό» ή «λάθος» με βάση τα μέτρα των άλλων αλλά γιατί μιλά στη δική μας καρδιά κι ας μην συμφωνούν όλοι με τη γνώμη μας. Η αίσθηση της επάρκειας αναπτύσσεται όταν δινόμαστε πλήρως σε έναν σκοπό, δοκιμάζουμε τα όριά μας, γινόμαστε καλοί στο έργο μας και έτσι ανακαλύπτουμε πόσο μας ενδιαφέρει πραγματικά αυτό που διαλέξαμε. Τέλος, οι αυθεντικές σχέσεις γίνονται εφικτές μόνο όταν αφήνουμε τους άλλους να δουν όλα μας τα χρώματα και χτίζουμε ουσιαστική επικοινωνία και σύνδεση, πέρα και πάνω από τους συνηθισμένους ρόλους που έχουμε στα υπόλοιπα πλαίσια μας.

Το να χάσεις την ορμή σου αγγίζοντας τα τριάντα δεν σημαίνει ότι τα καλύτερα χρόνια πέρασαν.  Σημαίνει ότι έχεις ξεπεράσει τον παλιό σου χάρτη. Οι ίδιες στρατηγικές που σε κινούσαν κάποτε – οι σαφείς κανόνες, οι εξωτερικές επιβεβαιώσεις, τα προκαθορισμένα στάδια – δεν σε γεμίζουν πλέον και καλείσαι να κινηθείς με διαφορετικό τρόπο. Ούτε «κολλημένος» είσαι, ούτε «τελειωμένος», ούτε «ανέλπιδος». Αγκάλιασε την ευκαιρία να σε γνωρίσεις ξανά, πιο αληθινά, πιο ώριμα και πιο συνειδητά από ποτέ.