“Να σκέφτεσαι θετικά.”
“Όλα γίνονται για κάποιο λόγο.”
“Απλά χαμογέλα και όλα θα πάνε καλά.”

Αν έχεις ακούσει (ή πει) αυτές τις φράσεις, δεν είσαι ο μόνος. Η θετική σκέψη έχει γίνει ένα από τα πιο διαδεδομένα «μανιφέστα» της σύγχρονης εποχής. Τα social media, τα self-help βιβλία και οι influencers μας βομβαρδίζουν με το μήνυμα ότι αρκεί να σκέφτεσαι θετικά για να είναι όλα καλά.

Αλλά… είναι όντως έτσι; Μπορεί η υπερβολική θετικότητα να γίνει τοξική;

Σε αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε το φαινόμενο της toxic positivity και πώς, αντί να μας βοηθά, μπορεί να μας κάνει περισσότερο κακό παρά καλό.

Τι είναι η Toxic Positivity;

Toxic positivity είναι η πεποίθηση ότι πρέπει να παραμένουμε θετικοί, ανεξάρτητα από τις συνθήκες, και να αγνοούμε ή να καταπιέζουμε τα αρνητικά συναισθήματα.

Παραδείγματα toxic positivity:

• “Μην αγχώνεσαι, όλα θα πάνε καλά” → Όταν κάποιος εκφράζει άγχος και η απάντηση είναι απλά να το «ξεπεράσει».
• “Υπάρχουν και χειρότερα, μην παραπονιέσαι” → Η υποτίμηση των συναισθημάτων κάποιου.
• “Μην είσαι αρνητικός, δες τη φωτεινή πλευρά” → Η άρνηση της πραγματικότητας, αντί της αντιμετώπισης της.

Αντί για υποστήριξη, αυτές οι φράσεις συχνά προκαλούν ενοχή σε αυτόν που νιώθει αρνητικά συναισθήματα.

Γιατί η Υπερβολική Θετικότητα είναι Επικίνδυνη;

1. Καταπιέζει τα αληθινά συναισθήματα
Όταν απορρίπτουμε ή αγνοούμε τα δύσκολα συναισθήματα, αυτά δεν εξαφανίζονται – απλώς μένουν κρυμμένα, μέχρι να εκδηλωθούν με διαφορετικούς τρόπους (στρες, άγχος, σωματικά συμπτώματα).

2. Δημιουργεί ενοχή
Αν όλοι γύρω μας λένε ότι «πρέπει» να είμαστε θετικοί, αρχίζουμε να νιώθουμε ενοχές όταν δεν μπορούμε να το πετύχουμε.

3. Αποτρέπει την ουσιαστική επεξεργασία των δυσκολιών
Τα δύσκολα συναισθήματα έχουν λόγο ύπαρξης. Είναι «σήματα» του οργανισμού μας ότι κάτι χρειάζεται προσοχή. Αν τα αγνοούμε, χάνουμε την ευκαιρία να τα επεξεργαστούμε και να τα ξεπεράσουμε ουσιαστικά.

4. Μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση
Όταν κάποιος αισθάνεται άσχημα αλλά οι γύρω του απαιτούν να είναι θετικός, σταδιακά μπορεί να αρχίσει να αποσύρεται και να αποφεύγει να μιλάει για τα συναισθήματά του.

Πώς να Αντιμετωπίσουμε την Toxic Positivity

Αποδοχή όλων των συναισθημάτων: Τα «αρνητικά» συναισθήματα είναι φυσιολογικά και απαραίτητα. Δώσε στον εαυτό σου την άδεια να τα νιώσει.

Αντί να λες “Όλα θα πάνε καλά”, δοκίμασε:

• “Καταλαβαίνω ότι περνάς δύσκολα. Είμαι εδώ για σένα.”
• “Αυτό που νιώθεις είναι φυσιολογικό.”
• “Δεν χρειάζεται να έχεις όλες τις απαντήσεις τώρα.”

Αυθεντικότητα και ρεαλισμός: Η αληθινή ανάπτυξη έρχεται από την αντιμετώπιση των προκλήσεων, όχι από την αποφυγή τους.

Διάκριση μεταξύ υποστήριξης και τοξικής θετικότητας: Αν κάποιος μοιράζεται κάτι δύσκολο, μην προσπαθήσεις να το «φτιάξεις» αμέσως. Μερικές φορές, το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να ακούσεις χωρίς να προσφέρεις γρήγορες λύσεις.

Η θετικότητα είναι πολύτιμη – αλλά όχι όταν γίνεται καταναγκαστική.