Τι είναι και πώς εκδηλώνεται;

Η Ειδική Φοβία είναι μια αγχώδης διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έντονο και επίμονο φόβο ή άγχος που προκαλείται από ένα συγκεκριμένο αντικείμενο ή κατάσταση (π.χ. ζώα, ύψη, πτήση, ενέσεις, αίμα). Ο φόβος αυτός είναι δυσανάλογος με τον πραγματικό κίνδυνο και το κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο.

Τα κυριότερα χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν:

• Έντονος φόβος ή άγχος κατά την έκθεση στο ερέθισμα (π.χ. θέα αράχνης, είσοδος σε ασανσέρ).
• Άμεση ενεργοποίηση του άγχους με την παρουσία ή ακόμα και τη σκέψη του ερεθίσματος.
• Αποφυγή ή υπομονή με έντονη δυσφορία της κατάστασης ή του αντικειμένου.
• Το άγχος είναι δυσανάλογο σε σχέση με τον πραγματικό κίνδυνο.
• Τα συμπτώματα διαρκούν τουλάχιστον 6 μήνες.

Στα παιδιά ο φόβος μπορεί να εκφράζεται με κλάματα, κρίσεις θυμού, «πάγωμα» ή προσκόλληση σε έναν ενήλικα.

Ποιους επηρεάζει και γιατί συμβαίνει;

Η Ειδική Φοβία επηρεάζει περίπου το 7-9% του γενικού πληθυσμού. Οι γυναίκες επηρεάζονται συχνότερα από τους άνδρες (αναλογία περίπου 2:1).

Οι παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση της διαταραχής περιλαμβάνουν:

• Τραυματικά γεγονότα: Άμεση εμπειρία (π.χ. δάγκωμα σκύλου), παρατήρηση τραύματος (π.χ. πνιγμός άλλου ατόμου), ή έντονη αρνητική πληροφόρηση (π.χ. αεροπορικά δυστυχήματα στα ΜΜΕ).
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Υπερπροστατευτικοί γονείς, απώλεια γονέα ή αποχωρισμός.
• Γενετική προδιάθεση: Υψηλότερη πιθανότητα εμφάνισης σε άτομα με συγγενείς πρώτου βαθμού που έχουν την ίδια φοβία.
• Ιδιοσυγκρασιακοί παράγοντες: Νευρωτισμός, συμπεριφορική αναστολή.