Διαταραχή Αποφευκτικής/Περιοριστικής Πρόσληψης Τροφής (Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder – ARFID)
- Τι είναι και πώς εκδηλώνεται
Η Διαταραχή Αποφευκτικής/Περιοριστικής Πρόσληψης Τροφής (ARFID) είναι μια σοβαρή διαταραχή σίτισης που χαρακτηρίζεται από επίμονη αποφυγή ή περιορισμό της πρόσληψης τροφής, χωρίς να σχετίζεται με την εικόνα σώματος ή φόβο αύξησης βάρους, όπως συμβαίνει στην ψυχογενή ανορεξία.
Η αποφυγή ή ο περιορισμός της τροφής μπορεί να οφείλεται σε:
- Έλλειψη ενδιαφέροντος για την τροφή ή το φαγητό
- Υπερευαισθησία στις αισθητηριακές ιδιότητες του φαγητού (π.χ. υφή, μυρωδιά, χρώμα, γεύση)
- Φόβο για αρνητικές συνέπειες του φαγητού (π.χ. πνιγμός, εμετός, γαστρεντερική δυσφορία)
Η διαταραχή οδηγεί σε σοβαρές διατροφικές συνέπειες όπως:
- Σημαντική απώλεια βάρους ή αποτυχία αναμενόμενης αύξησης βάρους στα παιδιά
- Διατροφικές ελλείψεις (π.χ. σίδηρος, βιταμίνες)
- Εξάρτηση από εντερική σίτιση ή διατροφικά συμπληρώματα
- Έντονη παρεμπόδιση της κοινωνικής λειτουργικότητας
Λάβε την υποστήριξη που σου ταιριάζει.
Πάρε έως και 30% ΕΚΠΤΩΣΗ στην πρώτη σου συνεδρία
Καμία αλλαγή δεν έρχεται με πίεση. Ο άνθρωπος αλλάζει μόνο όταν είναι έτοιμος.
Αν είσαι κάτω των 18 ετών και νιώθεις ότι χρειάζεσαι υποστήριξη, σου αξίζει να ακουστείς και να φροντιστείς. Για να μπορέσουμε να σου σταθούμε με τον τρόπο που χρειάζεται, χρειαζόμαστε πρώτα τη συγκατάθεση ενός γονέα ή κηδεμόνα. Σε ευχαριστούμε που μας εμπιστεύεσαι.
- Ποιους επηρεάζει και γιατί συμβαίνει
Η ARFID μπορεί να εμφανιστεί σε βρέφη, παιδιά, εφήβους και ενήλικες, με συχνότερη έναρξη στην παιδική ηλικία. Σε αρκετές περιπτώσεις, η συμπεριφορά διατροφικής αποφυγής παρατείνεται έως την ενήλικη ζωή.
Προδιαθεσικοί παράγοντες:
- Αγχώδεις διαταραχές, Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος, Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, ΔΕΠΥ
- Ιστορικό παλαιότερης τραυματικής εμπειρίας με το φαγητό (π.χ. πνιγμός, εμετός, γαστρεντερική διαδικασία)
- Προβληματική σχέση γονέα-παιδιού κατά τη σίτιση
- Υπερευαισθησία στις αισθητηριακές πληροφορίες
- Σωματικά προβλήματα όπως γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ή χρόνια δυσπεψία
- Μητρικό ιστορικό διαταραχών σίτισης ή άγχους
Σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρείται διαγενεακή επίδραση άγχους ή υπερπροστατευτισμού ως επιβαρυντικός παράγοντας.
- Πώς επηρεάζει τη λειτουργικότητα στην καθημερινότητα
Η ARFID μπορεί να έχει πολλαπλές επιπτώσεις τόσο σωματικές όσο και κοινωνικές:
- Καθυστερημένη σωματική ανάπτυξη ή χαμηλό βάρος
- Ανεπάρκεια θρεπτικών στοιχείων με επακόλουθο κόπωση, αναιμία, υποθερμία
- Χρήση τεχνητής διατροφής (ρινογαστρικός καθετήρας ή συμπληρώματα)
- Απομόνωση από κοινωνικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν φαγητό
- Αποφυγή σχολικών ή επαγγελματικών υποχρεώσεων λόγω φόβου διατροφικής κρίσης
- Έντονη οικογενειακή δυσφορία και καθημερινό άγχος γύρω από τα γεύματα
Η οικογένεια συχνά επηρεάζεται σε βάθος, με έντονο συναισθηματικό φορτίο, σύγκρουση στους ρόλους, και επιδείνωση της σχέσης φροντίδας-παιδιού.
- Διάκριση από άλλες μορφές
Η ARFID πρέπει να διακρίνεται από:
- Ψυχογενή Ανορεξία και Βουλιμία, όπου υπάρχει έντονη ανησυχία για την εικόνα σώματος ή το βάρος – κάτι που απουσιάζει στην ARFID
- Πολιτισμικές ή θρησκευτικές πρακτικές νηστείας
- Απλή επιλεκτικότητα ή “ιδιοτροπία” στο φαγητό στα μικρά παιδιά — μόνο όταν η αποφυγή έχει λειτουργικό κόστος τίθεται διάγνωση
- Ιατρικές καταστάσεις (π.χ. τροφικές αλλεργίες) – πρέπει να αποκλείονται ως βασικό αίτιο
- Ψυχοσωματικές διαταραχές ή λειτουργική δυσφαγία, εφόσον δεν πληρούνται τα υπόλοιπα κριτήρια
Η αποφυγή φαγητού δεν είναι πάντα συνειδητή επιλογή· πολλές φορές είναι ένα σώμα που αντιδρά σε κάτι που δεν έχει ειπωθεί, ένα σύμπτωμα που φωνάζει όταν η ψυχή σιωπά. Η ARFID δεν είναι απλώς μια “ιδιορρυθμία” – είναι μια υπαρξιακή σύγκρουση που αντικατοπτρίζεται στο πιάτο. Όταν το φαγητό δεν καταπίνεται, ίσως κάτι μέσα μας δεν μπορεί ακόμα να χωνευτεί. Με ενσυνείδητη φροντίδα, εξειδικευμένη παρέμβαση και θεραπευτική σχέση, οι φόβοι μπορούν να μαλακώσουν, οι αισθήσεις να γίνουν ξανά ανεκτές και η τροφή να επανακτήσει τον ρόλο της — ως φροντίδα, ζωή και σύνδεση.
Συχνές Ερωτήσεις
Πριν κάνεις το πρώτο βήμα
Οι συνεδρίες κλείνονται μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας για να διασφαλιστεί η κατανόηση του θεραπευτικού αιτήματος και η διαθεσιμότητα των θεραπευτών.
Ναι! Οι συνεδρίες μας πραγματοποιούνται τόσο δια ζώσης στη Θεσσαλονίκη όσο και online, ώστε να έχετε πρόσβαση από οπουδήποτε.
Αν νιώθεις ότι κάτι σε δυσκολεύει, αν επαναλαμβάνεις μοτίβα που σε φθείρουν ή αν θέλεις να βελτιώσεις τις σχέσεις σου, η ψυχοθεραπεία μπορεί να σε βοηθήσει.
Κάθε workshop μας έχει σαφείς θεματικές. Αν δεν είσαι σίγουρος, μπορείς να μας ρωτήσεις και θα σε καθοδηγήσουμε.