Διαταραχή Αποθησαύρισης (Hoarding Disorder)
- Τι είναι και πώς εκδηλώνεται
Η Διαταραχή Αποθησαύρισης είναι μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από επίμονη δυσκολία στην απόρριψη ή αποχωρισμό αντικειμένων, ανεξαρτήτως της πραγματικής τους αξίας. Το άτομο νιώθει έντονη ανάγκη να κρατήσει τα αντικείμενα και βιώνει έντονο άγχος ή δυσφορία στη σκέψη ότι μπορεί να τα αποχωριστεί.
Η δυσκολία αυτή οδηγεί συνήθως στη συσσώρευση μεγάλου αριθμού αντικειμένων, τα οποία προκαλούν ακαταστασία στους βασικούς χώρους διαβίωσης, σε σημείο που επηρεάζεται η βασική λειτουργία τους (π.χ. αδυναμία χρήσης του κρεβατιού ή της κουζίνας).
Συχνά συνυπάρχει και υπερβολική απόκτηση νέων αντικειμένων, χωρίς να είναι απαραίτητα ή να υπάρχει χώρος για αυτά.
- Ποιους επηρεάζει και γιατί συμβαίνει
Η διαταραχή εμφανίζεται περίπου στο 2%-6% του πληθυσμού, με αυξημένα ποσοστά στους ηλικιωμένους. Παρότι οι γυναίκες εμφανίζονται συχνότερα σε κλινικά δείγματα, οι άνδρες φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη συχνότητα σε επιδημιολογικές μελέτες.
Η έναρξη των συμπτωμάτων παρατηρείται συνήθως στην εφηβεία (11-15 ετών), με σημαντική λειτουργική επιβάρυνση από τα 20-30 έτη. Η πορεία της διαταραχής είναι χρόνια και επιδεινούμενη με την ηλικία, χωρίς θεραπεία.
Οι αιτιολογικοί παράγοντες περιλαμβάνουν:
- Γενετική προδιάθεση (κοινά χαρακτηριστικά με OCD, συγγενείς με παρόμοιες δυσκολίες)
- Τραυματικά γεγονότα ή έντονο στρες
- Ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά, όπως αναβλητικότητα, δυσκολία στη λήψη αποφάσεων, τελειομανία, αποφυγή και διάσπαση προσοχής
Λάβε την υποστήριξη που σου ταιριάζει.
Πάρε έως και 30% ΕΚΠΤΩΣΗ στην πρώτη σου συνεδρία
Καμία αλλαγή δεν έρχεται με πίεση. Ο άνθρωπος αλλάζει μόνο όταν είναι έτοιμος.
Αν είσαι κάτω των 18 ετών και νιώθεις ότι χρειάζεσαι υποστήριξη, σου αξίζει να ακουστείς και να φροντιστείς. Για να μπορέσουμε να σου σταθούμε με τον τρόπο που χρειάζεται, χρειαζόμαστε πρώτα τη συγκατάθεση ενός γονέα ή κηδεμόνα. Σε ευχαριστούμε που μας εμπιστεύεσαι.
- Πώς επηρεάζει τη λειτουργικότητα στην καθημερινότητα
Η αποθησαύριση επιβαρύνει σοβαρά την καθημερινή ζωή:
- Παρεμπόδιση βασικών λειτουργιών: Μαγείρεμα, ύπνος, καθαριότητα, μετακίνηση στο χώρο γίνονται δύσκολα ή αδύνατα.
- Κίνδυνοι για την υγεία: Κίνδυνοι πυρκαγιάς, πτώσεων, μόλυνσης ή κακής υγιεινής, ιδίως σε ηλικιωμένους.
- Κοινωνική απομόνωση: Ντροπή για την κατάσταση του σπιτιού, αποφυγή επισκεπτών ή σχέσεων.
- Επαγγελματική δυσλειτουργία και κακή ποιότητα ζωής.
- Συγκρούσεις με συγγενείς, γείτονες ή τοπικές αρχές, ακόμη και εξώσεις.
- Ζητήματα δημόσιας υγείας σε σοβαρές περιπτώσεις (π.χ. πολυκατοικίες, πολυμελείς οικογένειες).
- Αποθησαύριση ζώων: Ιδιαίτερη μορφή της διαταραχής, με συσσώρευση πολλών ζώων υπό συνθήκες παραμέλησης, με σοβαρές συνέπειες στην υγεία ζώων και ανθρώπων.
- Διάκριση από άλλες μορφές
- Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (OCD): Η αποθησαύριση μπορεί να υπάρχει και στην OCD, αλλά στη Hoarding Disorder είναι η βασική και κεντρική συμπτωματολογία, χωρίς τις κλασικές εμμονές-καταναγκασμούς.
- Μείζων Καταθλιπτική Διαταραχή: Σε καταθλιπτικούς ασθενείς, μπορεί να υπάρξει αμέλεια ή δυσκολία στη διαχείριση αντικειμένων, αλλά όχι ενεργή ανάγκη διατήρησης ή αγωνία για τον αποχωρισμό.
- Ψυχωσικές Διαταραχές: Τα αντικείμενα μπορεί να σχετίζονται με παραληρητικές πεποιθήσεις, ενώ στη Hoarding Disorder η ενασχόληση έχει διαφορετική βάση.
- Νευρογνωστικές διαταραχές: Η συσσώρευση μπορεί να οφείλεται σε γνωστική έκπτωση (π.χ. άνοια), ενώ στη Hoarding Disorder υπάρχει διατηρημένη νοητική λειτουργία.
- Αυτιστικό φάσμα: Η συσσώρευση μπορεί να εντάσσεται σε στερεοτυπικά ή περιορισμένα ενδιαφέροντα, όχι σε ψυχαναγκαστικό μοτίβο αποθησαύρισης.
Αν νιώθεις ότι η αποθήκευση αντικειμένων σου έχει ξεφύγει από τον έλεγχο ή σε κάνει να απομονώνεσαι, να δυσκολεύεσαι να ζήσεις με άνεση στον χώρο σου ή να έρχεσαι σε σύγκρουση με τους γύρω σου, δεν χρειάζεται να το περνάς μόνος/μόνη. Υπάρχουν επαγγελματίες ψυχικής υγείας που μπορούν να σε βοηθήσουν να απελευθερωθείς από αυτό το βάρος και να ξαναχτίσεις μια καθημερινότητα με φροντίδα, ασφάλεια και αξιοπρέπεια. Μην φοβηθείς να ζητήσεις στήριξη — είναι ένδειξη δύναμης, όχι αδυναμίας.
Συχνές Ερωτήσεις
Πριν κάνεις το πρώτο βήμα
Οι συνεδρίες κλείνονται μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας για να διασφαλιστεί η κατανόηση του θεραπευτικού αιτήματος και η διαθεσιμότητα των θεραπευτών.
Ναι! Οι συνεδρίες μας πραγματοποιούνται τόσο δια ζώσης στη Θεσσαλονίκη όσο και online, ώστε να έχετε πρόσβαση από οπουδήποτε.
Αν νιώθεις ότι κάτι σε δυσκολεύει, αν επαναλαμβάνεις μοτίβα που σε φθείρουν ή αν θέλεις να βελτιώσεις τις σχέσεις σου, η ψυχοθεραπεία μπορεί να σε βοηθήσει.
Κάθε workshop μας έχει σαφείς θεματικές. Αν δεν είσαι σίγουρος, μπορείς να μας ρωτήσεις και θα σε καθοδηγήσουμε.