Σχιζοειδής Διαταραχή Προσωπικότητας (Schizoid Personality Disorder)
- Τι είναι και πώς εκδηλώνεται
Η Σχιζοειδής Διαταραχή Προσωπικότητας χαρακτηρίζεται από διάχυτη αποστασιοποίηση από κοινωνικές σχέσεις και περιορισμένο φάσμα συναισθηματικής έκφρασης στις διαπροσωπικές αλληλεπιδράσεις. Το πρότυπο αυτό αρχίζει στην πρώιμη ενήλικη ζωή και εκδηλώνεται σε ποικίλα πλαίσια.
Για τη διάγνωση απαιτούνται τουλάχιστον 4 από τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
- Έλλειψη επιθυμίας ή απόλαυσης στενών σχέσεων, ακόμα και εντός της οικογένειας.
- Προτίμηση για μοναχικές δραστηριότητες.
- Μικρό ή καθόλου ενδιαφέρον για σεξουαλικές σχέσεις με άλλους.
- Μειωμένη απόλαυση από δραστηριότητες γενικά.
- Απουσία στενών φίλων ή εμπίστων προσώπων πέραν των συγγενών πρώτου βαθμού.
- Αδιαφορία για επαίνους ή κριτική από άλλους.
- Συναισθηματική ψυχρότητα, αποστασιοποίηση ή επίπεδη συναισθηματικότητα.
Το άτομο προτιμά τη μοναξιά, φαίνεται συναισθηματικά αποκομμένο, με λίγες ή καθόλου ανάγκες για κοινωνική σύνδεση. Οι εκφράσεις συναισθημάτων είναι φτωχές, και η ανταπόκριση σε κοινωνικά ερεθίσματα εμφανώς περιορισμένη.
Λάβε την υποστήριξη που σου ταιριάζει.
Πάρε έως και 30% ΕΚΠΤΩΣΗ στην πρώτη σου συνεδρία
Καμία αλλαγή δεν έρχεται με πίεση. Ο άνθρωπος αλλάζει μόνο όταν είναι έτοιμος.
Αν είσαι κάτω των 18 ετών και νιώθεις ότι χρειάζεσαι υποστήριξη, σου αξίζει να ακουστείς και να φροντιστείς. Για να μπορέσουμε να σου σταθούμε με τον τρόπο που χρειάζεται, χρειαζόμαστε πρώτα τη συγκατάθεση ενός γονέα ή κηδεμόνα. Σε ευχαριστούμε που μας εμπιστεύεσαι.
- Ποιους επηρεάζει και γιατί συμβαίνει
Η επικράτηση της σχιζοειδούς διαταραχής προσωπικότητας στον γενικό πληθυσμό κυμαίνεται περίπου στο 3.1%–4.9%, και φαίνεται να διαγιγνώσκεται συχνότερα στους άνδρες, στους οποίους ενδέχεται να προκαλεί και μεγαλύτερη λειτουργική έκπτωση.
Συνήθως διαφαίνεται από την παιδική ηλικία μέσα από:
- Κοινωνική απομόνωση, απουσία στενών σχέσεων με συνομηλίκους, χαμηλή συναισθηματική εκφραστικότητα.
- Μαθησιακή υποαπόδοση, απορρόφηση σε μοναχικά ενδιαφέροντα ή φαντασιώσεις.
Παράγοντες κινδύνου:
- Κληρονομική σύνδεση με τη σχιζοφρένεια ή τη σχιζότυπη διαταραχή προσωπικότητας.
- Νευροβιολογικές προδιαθέσεις που σχετίζονται με δυσλειτουργία στις περιοχές του εγκεφάλου που ρυθμίζουν την κοινωνική σύνδεση και τη συναισθηματική ανταπόκριση.
Πολιτισμικές διαφοροποιήσεις πρέπει να λαμβάνονται υπόψη: αμυντικές, αποσυρμένες ή “παγωμένες” συμπεριφορές, όπως σε μετανάστες ή άτομα που μεταβαίνουν από αγροτικά σε αστικά περιβάλλοντα, δεν πρέπει να παρερμηνεύονται ως ψυχοπαθολογία.
- Πώς επηρεάζει τη λειτουργικότητα στην καθημερινότητα
Η Σχιζοειδής Διαταραχή Προσωπικότητας μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στη λειτουργικότητα του ατόμου, κυρίως σε κοινωνικά ή συναισθηματικά πλαίσια:
- Απομόνωση από κοινωνικές δραστηριότητες και σχέσεις.
- Έλλειψη ενδιαφέροντος για προσωπικές ή επαγγελματικές συνδέσεις.
- Δυσκολία διατήρησης στενών σχέσεων ή δημιουργίας ρομαντικών δεσμών.
- Επαγγελματική δυσκολία σε εργασίες που απαιτούν κοινωνική αλληλεπίδραση – όμως τα άτομα αυτά μπορεί να αποδίδουν καλά σε μοναχικές εργασίες.
- Αδυναμία διαχείρισης στρεσογόνων γεγονότων, καθώς η συναισθηματική απόσταση λειτουργεί σαν άμυνα αλλά μειώνει και την ικανότητα προσαρμογής.
Αν και εξωτερικά μπορεί να φαίνονται “ψυχρά” ή “απαθή”, πολλά άτομα με αυτή τη διαταραχή ενδέχεται εσωτερικά να βιώνουν απογοήτευση ή και πόνο, ειδικά σε περιπτώσεις όπου νιώθουν ανεπαρκή ή περιθωριοποιημένα χωρίς όμως να το εκφράζουν.
- Διάκριση από άλλες μορφές
Η Σχιζοειδής Διαταραχή Προσωπικότητας πρέπει να διαφοροδιαγνωσθεί από:
- Σχιζοφρένεια ή Ψυχωσικές Διαταραχές: η σχιζοειδής προσωπικότητα δεν συνοδεύεται από παραληρήματα, ψευδαισθήσεις ή διαταραγμένη σκέψη.
- Διπολική ή Καταθλιπτική Διαταραχή με ψυχωτικά στοιχεία: όπου η συναισθηματική απόσυρση οφείλεται σε οξεία ψυχική διαταραχή.
- Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος: που επίσης περιλαμβάνει κοινωνική απόσυρση, αλλά σχετίζεται με έλλειμμα κοινωνικής αντίληψης και παρουσία επαναλαμβανόμενων συμπεριφορών.
- Αποσυρμένες ή αμυντικές συμπεριφορές λόγω πολιτισμικού περιβάλλοντος, οι οποίες δεν εντάσσονται σε ψυχοπαθολογική εικόνα.
Η σχιζοειδής προσωπικότητα δεν είναι “απάθεια” ή “ιδιορρυθμία”. Είναι μια υπαρξιακή και ψυχοσυναισθηματική στάση ζωής που πολλές φορές κρύβει φόβο συναισθηματικής εγγύτητας, απογοήτευσης ή απόρριψης. Με ενσυναίσθηση και σταθερή θεραπευτική συμμαχία, ακόμη και οι πιο “μοναχικές ψυχές” μπορούν να νιώσουν ασφάλεια και να ανθίσουν — όχι αλλάζοντας τον εαυτό τους, αλλά βρίσκοντας έναν τρόπο να συνδεθούν με τον κόσμο χωρίς να χάσουν την εσωτερική τους αλήθεια.
Συχνές Ερωτήσεις
Πριν κάνεις το πρώτο βήμα
Οι συνεδρίες κλείνονται μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας για να διασφαλιστεί η κατανόηση του θεραπευτικού αιτήματος και η διαθεσιμότητα των θεραπευτών.
Ναι! Οι συνεδρίες μας πραγματοποιούνται τόσο δια ζώσης στη Θεσσαλονίκη όσο και online, ώστε να έχετε πρόσβαση από οπουδήποτε.
Αν νιώθεις ότι κάτι σε δυσκολεύει, αν επαναλαμβάνεις μοτίβα που σε φθείρουν ή αν θέλεις να βελτιώσεις τις σχέσεις σου, η ψυχοθεραπεία μπορεί να σε βοηθήσει.
Κάθε workshop μας έχει σαφείς θεματικές. Αν δεν είσαι σίγουρος, μπορείς να μας ρωτήσεις και θα σε καθοδηγήσουμε.