Διαταραχή Ιδεοψυχαναγκαστικού Τύπου Επαγόμενη από Ουσίες ή Φαρμακευτική Αγωγή(Substance/Medication-Induced Obsessive-Compulsive and Related Disorder)
- Τι είναι και πώς εκδηλώνεται
Πρόκειται για μια διαταραχή κατά την οποία εμφανίζονται συμπτώματα ιδεοψυχαναγκαστικού φάσματος (εμμονές, καταναγκασμοί, δερματιλλομανία, τριχοτιλλομανία ή άλλες επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές) ως αποτέλεσμα χρήσης ουσιών, στέρησης ή φαρμακευτικής αγωγής.
Τα συμπτώματα:
- Αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια ή λίγο μετά από χρήση, στέρηση ή έναρξη φαρμάκου
- Έχουν χαρακτηριστικά παρόμοια με διαταραχές όπως OCD, Τριχοτιλλομανία ή Δερματιλλομανία
- Δεν προηγούνται της ουσίας/φαρμάκου και συνήθως υποχωρούν μετά τη διακοπή
Παραδείγματα:
- Ιδεοληπτικές σκέψεις και καταναγκαστικές πράξεις μετά από χρήση διεγερτικών (π.χ. κοκαΐνης, αμφεταμινών)
- Έντονο picking ή pulling μετά από φαρμακευτικές παρενέργειες
- Σπάνια, παρόμοια συμπτώματα μπορεί να προκύψουν από τοξίνες ή βαρέα μέταλλα
- Ποιους επηρεάζει και γιατί συμβαίνει
Η συγκεκριμένη διαταραχή είναι σπάνια στον γενικό πληθυσμό, αλλά μπορεί να εμφανιστεί:
- Σε άτομα που κάνουν κατάχρηση ουσιών (π.χ. διεγερτικά)
- Κατά τη διάρκεια φαρμακευτικής αγωγής (π.χ. για ψυχιατρικά ή σωματικά νοσήματα)
- Μετά από απότομη διακοπή ουσιών ή τοξική έκθεση
Συνήθως σχετίζεται με:
- Ιστορικό χρήσης
- Ψυχοβιολογική ευαισθησία στις αλλαγές νευροδιαβιβαστών που προκαλούν οι ουσίες
- Αλληλεπίδραση με υπάρχουσες προδιαθέσεις (π.χ. OCD ή οικογενειακό ιστορικό)
Λάβε την υποστήριξη που σου ταιριάζει.
Πάρε έως και 30% ΕΚΠΤΩΣΗ στην πρώτη σου συνεδρία
Καμία αλλαγή δεν έρχεται με πίεση. Ο άνθρωπος αλλάζει μόνο όταν είναι έτοιμος.
Αν είσαι κάτω των 18 ετών και νιώθεις ότι χρειάζεσαι υποστήριξη, σου αξίζει να ακουστείς και να φροντιστείς. Για να μπορέσουμε να σου σταθούμε με τον τρόπο που χρειάζεται, χρειαζόμαστε πρώτα τη συγκατάθεση ενός γονέα ή κηδεμόνα. Σε ευχαριστούμε που μας εμπιστεύεσαι.
- Πώς επηρεάζει τη λειτουργικότητα στην καθημερινότητα
Η διαταραχή προκαλεί σημαντική δυσφορία ή λειτουργική έκπτωση, όπως:
- Δυσκολίες στις κοινωνικές ή επαγγελματικές σχέσεις
- Αποδιοργάνωση στην καθημερινότητα λόγω εμμονών ή τελετουργικών
- Αυξημένος κίνδυνος υποτροπής στη χρήση ουσιών, λόγω του φαύλου κύκλου μεταξύ άγχους-χρήσης-συμπτωμάτων
- Σε κάποιες περιπτώσεις, αποφυγή θεραπευτικής συμμόρφωσης, όταν το άτομο συνδέει τα συμπτώματα με φαρμακευτική αγωγή
Η κατάσταση επιβαρύνει ψυχολογικά και σωματικά το άτομο, ειδικά αν καθυστερήσει η διάγνωση.
- Διάκριση από άλλες μορφές
Η διάγνωση γίνεται μόνο όταν είναι σαφής η αιτιώδης σχέση με την ουσία/φάρμακο, και διαχωρίζεται από:
- Πρωτοπαθή OCD ή συναφείς διαταραχές: Όταν τα συμπτώματα προϋπήρχαν, είναι επίμονα μετά την αποτοξίνωση (>1 μήνα) ή υπάρχουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια χωρίς ουσίες.
- Παροδικά συμπτώματα κατά τη χρήση ουσιών, που δεν κυριαρχούν στην κλινική εικόνα και δεν χρήζουν ανεξάρτητης διάγνωσης.
- Ψυχωτικές διαταραχές, παραληρηματικές καταστάσεις ή παραλήρημα: Αν τα συμπτώματα εμφανίζονται μόνο εν μέσω παραληρήματος, δεν τίθεται αυτή η διάγνωση.
Αν βιώνεις αλλαγές στη συμπεριφορά, στις σκέψεις ή στις αντιδράσεις σου μετά από τη χρήση ουσιών ή φαρμακευτική αγωγή, αξίζει να το δεις με φροντίδα και ενσυναίσθηση. Δεν σημαίνει πως κάτι “δεν πάει καλά” με εσένα – σημαίνει ότι κάτι στο σώμα ή στο νευρικό σου σύστημα ζητά βοήθεια. Η καθοδήγηση από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας μπορεί να σε βοηθήσει να ξεκαθαρίσεις τι συμβαίνει και να ξαναβρείς την ηρεμία και την ισορροπία σου. Μη διστάσεις να ζητήσεις στήριξη — είναι δικαίωμά σου.
Συχνές Ερωτήσεις
Πριν κάνεις το πρώτο βήμα
Οι συνεδρίες κλείνονται μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας για να διασφαλιστεί η κατανόηση του θεραπευτικού αιτήματος και η διαθεσιμότητα των θεραπευτών.
Ναι! Οι συνεδρίες μας πραγματοποιούνται τόσο δια ζώσης στη Θεσσαλονίκη όσο και online, ώστε να έχετε πρόσβαση από οπουδήποτε.
Αν νιώθεις ότι κάτι σε δυσκολεύει, αν επαναλαμβάνεις μοτίβα που σε φθείρουν ή αν θέλεις να βελτιώσεις τις σχέσεις σου, η ψυχοθεραπεία μπορεί να σε βοηθήσει.
Κάθε workshop μας έχει σαφείς θεματικές. Αν δεν είσαι σίγουρος, μπορείς να μας ρωτήσεις και θα σε καθοδηγήσουμε.