Τι είναι και πώς εκδηλώνεται

Η διαταραχή άγχους επαγόμενη από ουσίες ή φάρμακα περιγράφει την εμφάνιση κρίσεων πανικού ή γενικευμένου άγχους που οφείλονται άμεσα στη χρήση, τη διακοπή ή την έκθεση σε κάποια ουσία ή φαρμακευτικό παράγοντα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν έντονο φόβο, σωματική ανησυχία (π.χ. ταχυκαρδία, εφίδρωση, τρέμουλο), αισθήματα πνιγμονής, αίσθημα αποπραγματοποίησης ή αποπροσωποποίησης, φόβο απώλειας ελέγχου ή θανάτου. Οι κρίσεις εμφανίζονται είτε κατά τη διάρκεια της μέθης, είτε στην απόσυρση από την ουσία ή αμέσως μετά την έναρξη χρήσης κάποιου φαρμάκου.

Ποιους επηρεάζει και γιατί συμβαίνει

Η διαταραχή μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε εκτίθεται σε ουσίες ή φάρμακα με αγχογόνες ιδιότητες. Ουσίες όπως η καφεΐνη, η κάνναβη, τα διεγερτικά, το αλκοόλ (κατά την απόσυρση), αλλά και ορισμένα φάρμακα (π.χ. κορτικοστεροειδή, βρογχοδιασταλτικά, αντιυπερτασικά, αντικαταθλιπτικά) μπορεί να προκαλέσουν άγχος. Επιπλέον, ιστορικό ευαλωτότητας σε άγχος, ψυχιατρικές διαταραχές ή καταστάσεις υψηλού στρες αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης.

Πώς επηρεάζει τη λειτουργικότητα στην καθημερινότητα

Το άγχος ή οι κρίσεις πανικού που εμφανίζονται λόγω της ουσίας ή του φαρμάκου μπορεί να οδηγήσουν σε έντονη δυσλειτουργία. Τα άτομα συχνά αποφεύγουν δραστηριότητες, έχουν μειωμένη συγκέντρωση, δυσκολία στον ύπνο ή ακόμα και επαγγελματικές/κοινωνικές επιπτώσεις. Σε σοβαρές περιπτώσεις, εμφανίζεται τάση απομόνωσης ή υπερβολική χρήση άλλων ουσιών ως αυτοθεραπεία.